Aktualności

Związek czy stowarzyszenie - która forma współpracy jest bardziej korzystna dla JST?

Bardziej korzystne dla jednostek samorządu terytorialnego jest tworzenie związków czy stowarzyszeń?

Współpraca jednostek samorządu terytorialnego jest możliwa zarówno w postaci związków jak i stowarzyszeń, jednakże forma stowarzyszeń jest bardziej elastyczna. A dlaczego?

Mianowicie, stowarzyszenia mogą tworzyć pomiędzy sobą wszystkie rodzaje jednostek samorządu terytorialnego (stowarzyszenia gmin, stowarzyszenia powiatów, stowarzyszenie województw, stowarzyszenia gmin i powiatów, stowarzyszenia powiatów i województw, stowarzyszenie gmin i województw). Natomiast związki mogą tworzyć między sobą tylko gminy (związki międzygminne) i tylko powiaty (związki powiatów). Stowarzyszenia mają także możliwość tworzenia spółek prawa handlowego, a związki takiej możliwości nie posiadają. Ponadto jednostka, która powierza stowarzyszeniu realizację zadania, nie zrzeka się możliwości jego samodzielnej realizacji, jak ma to miejsce w przypadku przekazania realizacji zadania związkowi.

Zgodnie z art. 73 ust. 2 i 3 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 75 ust 2 ustawy o samorządzie powiatowym do stowarzyszeń gmin i powiatów stosuje się przepisy ustawy – Prawo o stowarzyszeniach. Do założenia takiego stowarzyszenia konieczna jest liczba co najmniej 3 jednostek samorządowych. Z uwagi na treść art. 42 ust. 1 pkt 3 ustawy, stowarzyszenie jednostek samorządu terytorialnego podlega rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Podmiotami rejestrującymi są sądy okręgowe.

Stowarzyszenia podlegają nadzorowi wojewody właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia (art. 8 ust. 5 pkt 1 ustawy – Prawo o stowarzyszeniach). Jednak w odróżnieniu od związków nie muszą one posiadać planów finansowych ani wieloletnich prognoz finansowych. W zależności od sytuacji faktycznej w stowarzyszeniu prowadzona jest księgowość właściwa dla jednostek nieprowadzących lub prowadzących działalność gospodarczą.

Jak już zostało zauważone na wstępie, jednostka, która powierza stowarzyszeniu realizację swojego zadania, nie zrzeka się możliwości jego samodzielnej realizacji. Stowarzyszenie może być także koordynatorem realizacji takiego zadania.

Nie ma żadnych wątpliwości, że stowarzyszenia mają możliwość tworzenia spółek prawa handlowego. Ponadto mogą prowadzić działalność gospodarczą, o ile zysk jest przeznaczony na cele statutowe i nie podlega podziałowi między członków. Stowarzyszenia mają również obowiązek stosowania prawa zamówień publicznych.