Aktualności

Wzajemna pomoc gmin, związków międzygminnych i stowarzyszeń JST

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym wykonywanie zadań publicznych może być realizowane w drodze współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego.

Ustęp 2 tego artykułu stanowi natomiast, że gminy, związki międzygminne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej.

Jak podkreśla się w literaturze przedmiotu art. 10 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym przewiduje szerszy zakres podmiotowy regulacji niż ust. 1 tego artykułu ustawy. Nie tylko jednostki samorządu terytorialnego, ale również związki międzygminne oraz stowarzyszenia gmin (powiatów, województw) mogą udzielać sobie wzajemnie pomocy bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego. Treść art. 10 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym konkretyzuje współdziałanie, wskazując, że może ono dotyczyć wzajemnego udzielania pomocy.

Należy podkreślić, że tylko jedną z form tej pomocy może być pomoc finansowa. Przy czym ustawodawca w ustawie o samorządzie gminnym nie precyzuje pozostałych form tejże pomocy. Można z tego wyciągnąć wniosek, że ustawa dopuszcza oprócz pomocy finansowej także każdą inną formę tej pomocy. Rada Gminy jest organem, który samodzielnie decyduje o upoważnieniu do udzielenia takiej pomocy. Pomoc może być udzielana na dowolny cel, ważnym jest aby uchwała rady gminy wskazywała na co przeznaczona będzie pomoc oraz w jakiej formie zostanie udzielona.

Art. 220 ust. 1 ustawy o finansach publicznych stanowi, że z budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być udzielona pomoc finansowa innym jednostkom samorządu terytorialnego w formie dotacji celowej albo pomoc rzeczowa. Ust. 3 tegoż przepisu stwierdza, że podstawą przekazania środków na realizacje pomocy, o której mowa w ust. 1, jest umowa określająca przeznaczenie i zasady rozliczenia środków. Z przytoczonej treści art. 220 ust. 1 ustawy o finansach publicznych wynika, że pomoc dla innych jednostek samorządu terytorialnego, określona przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego odrębną uchwałą, może przybierać formę pomocy finansowej (o czym expressis verbis stanowi też art. 10 ust. 2 u.s.g.) lub pomocy rzeczowej. Ustawodawca nie definiuje jednak pojęcia „pomocy rzeczowej". Stosując wykładnię językową terminu „pomoc rzeczowa" należy stwierdzić, że „pomoc" - to działanie, wsparcie (w sensie zarówno materialnym, jak i duchowym) dla ulżenia komuś w wysiłku, ratowania kogoś w niebezpieczeństwie lub trudnej sytuacji (por. Słownik współczesnego języka polskiego), natomiast „rzeczowa" - to odnosząca się do rzeczy, przedmiotów (a nie osób). Definicja rzeczy znajduje się w art. 45 Kodeksu cywilnego. Ujmuje ona pojęcie rzeczy wąsko. Z przepisu tego wynika, że rzeczami są tylko przedmioty materialne. W prawie cywilnym przedmiotami materialnymi nazywa się takie części przyrody, w stanie pierwotnym lub przetworzonym, które są wyodrębnione spośród innych (naturalnie lub sztucznie) w sposób umożliwiający samoistne ich traktowanie w stosunkach społecznych i gospodarczych. Jedna z podstawowych klasyfikacji rzeczy dzieli je na nieruchomości i rzeczy ruchome.

Źródło: Rozstrzygnięcie Nadzorcze Wojewody Podkarpackiego z dnia 29 października 2012 r., P.II.4131.2.104.2012, LexPolonica nr 5991086