Aktualności

Komunalne spółki kapitałowe: spółka akcyjna

Spółkę akcyjną podobnie jak spółkę z o.o. może założyć każda jednostka samorządu terytorialnego. W zakresie przedmiotu działalności komunalnej spółki akcyjne mogą ją wykonywać w sferze użyteczności publicznej lub wykraczać poza tę sferę (ograniczenie w tym zakresie dotyczy tylko powiatów).

 Powstanie komunalnej spółki akcyjnej

Jednostka samorządu terytorialnego może utworzyć spółkę akcyjną samodzielnie lub z udziałem innych podmiotów. Uchwałę o utworzeniu lub przystąpieniu do spółki podejmują organy stanowiące JST.

Niezbędne elementy do powstania spółki akcyjnej to:

1. zawiązanie spółki (w tym podpisanie statutu przez założycieli)
2. wniesienie przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie kapitału zakładowego z zastrzeżeniem, że akcje obejmowane za wkłady niepieniężne powinny być pokryte w całości nie później niż przed upływem roku po zarejestrowaniu spółki. Akcje obejmowane za wkłady pieniężne powinny być opłacone przed zarejestrowaniem spółki co najmniej w jednej czwartej ich wartości nominalnej, natomiast, gdy akcje są obejmowane wyłącznie za wkłady niepieniężne albo za wkłady niepieniężne i pieniężne, wówczas kapitał zakładowy powinien być pokryty przed zarejestrowaniem co najmniej w jednej czwartej jego wysokości,
3. ustanowienia zarządu i rady nadzorczej,
4. wpisu do rejestru.

Jednostkę samorządu terytorialnego przy zakładaniu komunalnej spółki akcyjnej reprezentuje organ wykonawczy lub ustanowiony pełnomocnik. Przy sporządzaniu statutu spółki akcyjnej gminę reprezentuje jednoosobowo wójt (burmistrz, prezydent miasta) lub jego zastępca samodzielnie lub z upoważnionym lub z upoważnioną przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) osobą. takie pełnomocnictwo musi mieć formę aktu notarialnego gdyż statut wymaga takiej formy. Natomiast powiat reprezentuje dwóch członków zarządu lub jeden członek zarządu wraz z osoba upoważnioną przez zarząd.

Zawiązanie spółki następuje z chwilą objęcia wszystkich akcji. Zarząd dokonuje zgłoszenia zawiązanej spółki do sądu rejestrowego. W przypadku gdy komunalną spółkę akcyjną zakłada wyłączeni jednostka samorządu terytorialnego zgłoszenie powinno zawierać także nazwę i siedzibę oraz adres jednostki a także wzmiankę że jest ona jedynym akcjonariuszem. Po zarejestrowaniu spółki zarząd powinien w terminie dwóch tygodni złożyć we właściwym urzędzie skarbowym poświadczony przez siebie odpis statutu wraz ze wskazaniem sądu w którym spółka został zarejestrowana.

Organy komunalnej spółki akcyjnej

1. Zarząd

Członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza (art. 10a ust 6 ustawy o gospodarce komunalnej). Natomiast zawiesić w obowiązkach członka zarządu może także walne zgromadzenie akcjonariuszy. Kadencja członka zarządu nie może być dłuższa niż 5 lat. Zarząd musi być co najmniej jednoosobowy. Członek zarządu spółki komunalnej nie musi wykazywać się szczególnymi kwalifikacjami w tym określonym wykształceniem (w. Gonet, Spółki komunalne, Warszawa 2007, s. 80).Nie może jednak bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik. Uchwały zarządu zapadają bezwzględną większością głosów o ile statut nie stanowi inaczej.

2. Rada nadzorcza

Rada nadzorcza komunalnej spółki akcyjnej sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki. Składa się z co najmniej trzech członków a w spółkach publicznych z co najmniej pięciu, powoływanych i odwoływanych przez walne zgromadzenie. Członkowie rady powoływani przez JST muszą zdać egzamin o którym mowa w art. 12 ust. 7 ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji.

3. Walne zgromadzenie

W jednoosobowych komunalnych spółkach akcyjnych funkcje walnego zgromadzenia pełni organ wykonawczy JST. Walne zgromadzenie zwołuje zarząd. Ma do tego prawo także rada nadzorcza. Natomiast prawo żądania zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia przysługuje akcjonariuszowi lub akcjonariuszom reprezentującym co najmniej 1/10 kapitału zakładowego (statut może to uprawnienie przyznać także akcjonariuszom reprezentującym mniej niż 1/10 kapitału). Jedna akcja daje prawo do jednego głosu na walnym zgromadzeniu. Prawo głosu przysługuje od dnia pełnego pokrycia akcji.

Likwidacja spółki

Rozwiązanie komunalnej spółki akcyjnej następuje w wyniku:

1. przyczyny przewidziane w statucie,
2. uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę,
3. ogłoszenie upadłości spółki,
4. inne przyczyny przewidziane prawem.

Likwidatorami są członkowie zarządu. Jeżeli o likwidacji orzekł sąd, może on ustanowić likwidatorów. Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji z chwilą wykreślenia z rejestru.