Aktualności

Nadzór nad spółkami komunalnymi

Żaden przepis nie wskazuje bezpośrednio na możliwość kontroli spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego.

Ustawy o Regionalnych Izbach Obrachunkowych, Najwyższej Izbie Kontroli czy dotyczące organów stanowiących JST wskazują natomiast na możliwość kontroli samorządowych jednostek organizacyjnych. Samorządowe jednostki organizacyjne mogą mieć osobowość prawną (np. kapitałowe spółki z wyłącznym udziałem JST i fundacje utworzone przez JST) lub tez być jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej (zakłady budżetowe, jednostki budżetowe, gospodarstwa pomocnicze, a także osobowe spółki komunalne).

Do samorządowych jednostek organizacyjnych należy więc zaliczyć wszystkie spółki z jakimkolwiek udziałem jednostek samorządu terytorialnego (A. Szewc, Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2000, s. 98).

Kontrola RIO dokonywana jest na wniosek JST lub z własnej inicjatywy (art. 7 ust 2 pkt 1) ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych). Zakres kontroli obejmuje gospodarkę finansową (w tym realizację zobowiązań podatkowych oraz zamówienia publiczne- obowiązek stosowania Prawa zamówień publicznych dotyczy spółek kapitałowych w których JST posiada ponad połowę udziałów lub akcji lub ma prawo do powoływania ponad połowy składu rady nadzorczej lub zarządu art. 3 ust. 1 pkt. 3 lit. b i c ustawy Prawo zamówień publicznych) .

Kontrola spółek komunalnych dokonywana przez NIK dotyczy względów legalności, gospodarności i rzetelności (art. 5 ust 2 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli).

Natomiast organy stanowiące JST sprawują kontrolę poprzez komisję rewizyjną (w szczególności w zakresie mienia wniesionego przez JST do spółki jako aport).