Aktualności
Obligatoryjny związek międzygminny
- Szczegóły
- Utworzono: 22 listopad 2013
Wyjątkiem od zasady dobrowolności przy tworzeniu, przystępowaniu i występowaniu ze związków międzygminnych jest art. 64 ust 4 u.s.g. zgodnie z którym gmina, może zostać zobowiązana na podstawie ustawy, do utworzenia związku międzygminnego. Ustawa określa w takim przypadku zadania związku i tryb zatwierdzenia jego statutu (ustawa o samorządzie powiatowym nie nakłada takiego obowiązku na powiaty czy miasta na prawach powiatu).
Z obligatoryjności tworzenia i przystępowania do związków międzygminnych wynika zakaz występowania członków oraz likwidacji związku z inicjatywy członków. Zwrot „obowiązek utworzenia związku może być nałożony tylko w drodze ustawy" rozumiany jest dwojako. Z jednej strony jako obowiązek tworzenia związku wynikający z ustawy (gdyż nie istnieje środek, który mógłby zmusić gminy do wykonania ciążącego na niej obowiązku ustawowego) (A. Agopszowicz, Związki i porozumienia międzygminne, [w]: A. Agopszowicz, Z. Gilowska, Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1999, s. 443) Z drugiej zaś wskazano, że ustawa jest jedynie źródłem obowiązku dla wskazanych w niej gmin do utworzenia związku międzygminnego (L. Kieres, Związki i porozumienia komunalne, Samorząd terytorialny 1991, nr 10, str. 5.)
Pogląd na temat obligatoryjnego tworzenia związków międzygminnych jest zdecydowanie krytyczny. Jako jego uzasadnienie wskazuje się, że ten mechanizm stanowi „odebranie" części zadań gmin i przekazanie ich na rzecz związku międzygminnego, który nie jest jednostką samorządu terytorialnego i jest naruszeniem art. 163 Konstytucji RP (M. Ofiarska, Formy publicznoprawne współpracy jednostek samorządu terytorialnego, s. 450.) Podnosi się także że tworzenie obligatoryjnych związków międzygminnych (których zadania określone są w odrębnej ustawie) może spowodować tworzenie nowych stopni samorządu (Z. Leoński, Zarys prawa administracyjnego, Warszawa 2004, s. 196. Analizując istotę obligatoryjnego związku gmin warszawskich który utworzony został na mocy ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy z dnia 25 marca 1994 r. zakwalifikował go do samorządu drugiego stopnia a nie do form współdziałania).
W obecnym stanie prawnym żadna ustawa nie nakłada na gminy obowiązku tworzenia czy przystępowania do związków międzygminnych.
