Aktualności

Jakiego zadania nie może wykonywać związek komunalny?

Umieszczenie w statucie związku komunalnego zapisu kwalifikującego telefonizację jako zadanie własne związku stanowi istotne naruszenie przepisów art. 7 ust. 1 i art. 9 w związku z art. 64 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 10 ustawy z 1996 r. o gospodarce komunalnej i art. 10 prawa telekomunikacyjnego.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne. Zatem zakres zadań związku jest tożsamy z zadaniami gmin, wynikającymi z ustawy o samorządzie gminnym i innych ustaw.

Pod potocznym pojęciem "telefonizacji", którego użyto w przedmiotowej uchwale, należy rozumieć działalność telekomunikacyjną w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne, będącą działalnością gospodarczą regulowaną, która podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych prowadzonego przez Prezesa UKE (art. 10 ust. 1 ustawy).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym zadaniem gminy jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Przepis ten wylicza przykładowe zadania własne gminy, wśród których nie ma jakichkolwiek regulacji dotyczących działań związanych ze świadczeniem usług telekomunikacyjnych, dostarczaniem sieci telekomunikacyjnych oraz udogodnień towarzyszących. Zadania własne gminy określone w tym przepisie są jednocześnie zadaniami użyteczności publicznej, definicję której zawiera przepis art. 9 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym stanowiąc, że pod pojęciem użyteczności publicznej rozumieć należy bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty poprzez świadczenie usług powszechnie dostępnych. Jednocześnie art. 9 ust. 2 ustawy upoważnia gminę do prowadzenia działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej, ale wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie, jaką jest ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o działalności komunalnej (Dz. U. Nr 9, poz. 43 z późn. zm.). W myśl art. 10 tej ustawy gmina może tworzyć spółki ze swoim udziałem. Formuła działalności spółek obejmuje wszelkie działania poza sferą użyteczności publicznej, o ile w gminie występują niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej na rynku lokalnym, oraz jeśli występujące w gminie bezrobocie obniża poziom życia wspólnoty. Forma spółek umożliwia więc pośrednie prowadzenie przez gminę działalności gospodarczej, pod warunkiem spełniania wyżej wymienionych warunków.

Reasumując, należy uznać, że gmina (związek) nie może dowolnie, bez wyraźnego upoważnienia ustawowego określać swoich zadań, jak również dysponować środkami finansowymi w celu zaspokojenia tak określonych potrzeb wspólnoty gminnej. Musi mieć to związek z ustawami szczególnymi zlecającymi gminie określone zadania. Takiego szczególnego upoważnienia gminy do świadczenia usług telekomunikacyjnych czy budowy sieci telekomunikacyjnych nie ma ani w ustawie o samorządzie gminnym, ani w ustawie - Prawo telekomunikacyjne. W związku z tym gmina jako podmiot niebędący przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie może w zakresie swoich zadań ustawowych wynikających z ustawy o samorządzie gminnym prowadzić działalności telekomunikacyjnej określonej w art. 1 ustawy - Prawo telekomunikacyjne.

Źródło: Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Mazowieckiego z dnia 21 maja 2009 r. LEX.S.0911/31/09