Aktualności

Przejście praw i obowiązków gminy na związek międzygminny

Z dniem ogłoszenia statutu Związku Gmin prawa i obowiązki gminy będącej członkiem Związku, związane z budową zakładu utylizacji odpadów, przechodzą na Związek – tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Poznaniu.

Powyższe rozstrzygniecie zapadło na podstawie następującego stanu faktycznego.

Związkowi Gmin zostało wydane pozwolenie na budowę Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła gmina powołując się na nasilające się protesty jej mieszkańców, kwestionujących lokalizację Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych.

Zaskarżoną decyzją Wojewoda utrzymał w mocy W uzasadnieniu decyzji stwierdził, że inwestor spełnił warunki określone w ustawie Prawo budowlane, to jest złożył projekt budowlany wraz z uzgodnieniami wymaganymi przez przepisy szczegółowe. Wyjaśnił, że sprawa lokalizacji inwestycji została rozstrzygnięta w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, wydanej przez Wójta Gminy, zgodnej z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miejscowości. Wykonana też została kompleksowa ocena oddziaływania inwestycji na środowisko, którą uzgodnił Wojewoda a inwestor wykazał się prawem dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Ze skargą na powyższą decyzje do Naczelnego Sądu Administracyjnego wystąpiła Gmina, wnosząc o jej uchylenie, jako niezgodnej z prawem. Zdaniem skarżącej, decyzja o pozwoleniu na budowę została wydana bez zachowania warunków określonych w decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, które wiążą organ wydający pozwolenie na budowę. Przede wszystkim inwestor został zobowiązany do przeprowadzenia różnych uzgodnień proceduralnych, w tym m.in. do uzgodnienia szczegółowego planu zagospodarowania terenu z samorządem. Warunek ten nie został dochowany. Zdaniem skarżącej, warunek ten był szczególnie istotny z tej przyczyny, że planowana inwestycja, jako uciążliwa dla środowiska, jest powodem kontrowersji wywołujących protesty ludności mieszkającej wokół terenu nią objętego. Ponadto zaskarżona decyzja została wydana mimo braku wymaganego uzgodnienia warunków zabudowy z terenową inspekcją sanitarną. Skarżąca zarzuciła też, iż lokalizacja opisanego Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych była przedmiotem porozumienia zawartego pomiędzy Gminą a Związkiem Gmin; zgodnie z tym porozumieniem lokalizacja inwestycji na terenie gminy miała charakter tymczasowy, co nie wynika z zaskarżonej decyzji. Decyzja ta, w ocenie skarżącej, została wydana bez sprawdzenia zgodności projektu zagospodarowania działki lub terenu z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Plan zagospodarowania terenu objętego inwestycją jest niezgodny z zarysem wytyczonym na obowiązującym planie zagospodarowania przestrzennego dla lokalizacji wysypiska śmieci. Ponadto teren, na którym w myśl zaskarżonej decyzji ma zostać zlokalizowane wysypisko śmieci, znajduje się w obszarze chronionego krajobrazu.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o jej oddalenie. Ustosunkowując się do zarzutów skargi, stwierdził, że Gmina, jako członek Związku Gmin, jest jednym z inwestorów przedsięwzięcia i w wydanej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu samodzielnie ustaliła lokalizację Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych, którą obecnie kwestionuje.

Brak uzgodnienia proceduralnego, to jest uzgodnienia szczegółowego projektu zagospodarowania terenu z samorządem, nie może być zarzutem pod adresem decyzji o pozwoleniu na budowę, skoro w tym zakresie stanowiskiem samorządu jest decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarżąca Gmina, zobowiązana do wykazania swego interesu prawnego w sprawie dotyczącej pozwolenia na budowę Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych, wydanego na wniosek Związku Gmin, powołała się na fakt występowania w postępowaniu administracyjnym w charakterze strony.

Bezsporne jest, że Gmina jest członkiem Związku Gmin Zgodnie z art. 64 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku. Przepis art. 65 tej ustawy stanowi ponadto, że związek wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Związek ma też osobowość prawną.

W § 7 statutu Związku Gmin ustalono, że "Do zadań Związku należy wspólne planowanie i wykonywanie zadań z zakresu ochrony środowiska, przyrody, a szczególnie:

1) kompleksowa gospodarka odpadami,

2) wybudowanie Zakładu Utylizacji Odpadów".

Z powyższego wynika, że prawa i obowiązki Gminy z dniem ogłoszenia statutu Związku Gmin, związane m.in. z budową Zakładu Utylizacji Odpadów, przeszły na ten Związek. Tym samym należy uznać, że Gmina nie ma interesu prawnego, stanowiącego warunek uznania jej za stronę w postępowaniu administracyjnym dotyczącym wydania temu Związkowi decyzji o pozwoleniu na budowę Zakładu Utylizacji Odpadów Zobowiązana do wykazania takiego interesu Gmina powołała się jedynie na wykonywanie przez nią zadań publicznych o znaczeniu lokalnym oraz na stanowisko mieszkańców gminy wyrażone w listach protestacyjnych. Powyższe zadanie gminy ani też stanowisko jej mieszkańców nie daje Gminie samodzielnej legitymacji do wystąpienia w charakterze strony w opisanym postępowaniu. Listy protestacyjne mieszkańców gminy, mogą w omawianej sprawie stanowić impuls do podjęcia jedynie przez organy gminy przewidzianych przez prawo działań, zmierzających do realizacji postulatów wynikających z tych listów. Nie mają jednak wpływu na skuteczność działań już podjętych przez organy gminy, a więc nie mogą niweczyć skutków wynikających z przystąpienia Gminy do Związku Gmin.

Źródło: Wyrok NSA w Poznaniu z dnia 1 lutego 2000 r. II SA/Po 606/99