Aktualności

Naruszenie ustawy o finansach publicznych w statucie związku międzygminnego

Zgromadzenie Międzygminnego Związku Wodociągów i Kanalizacji podjęło uchwałę w sprawie przyjęcia projektu nowego Statutu związku komunalnego pod nazwą Międzygminny Związek Wodociągów i Kanalizacji, która wpłynęła do organu nadzoru.

Przeprowadzona kontrola legalności wykazała, iż uchwała została podjęta z istotnym naruszeniem prawa, w związku czym wszczęte zostało postępowanie nadzorcze w sprawie stwierdzenia jej nieważności.

Zgromadzenie Międzygminnego Związku mocą przedmiotowej uchwały przyjęło projekt nowego Statutu Związku Komunalnego pod nazwą Międzygminny Związek Wodociągów i Kanalizacji, stanowiący załącznik Nr 1 do przedmiotowej uchwały.

W toku badania legalności przedmiotowej uchwały, organ nadzoru stwierdził, iż § 32 Statutu został ustalony sprzecznie z normą wynikającą z art. 165 i 182 ustawy o finansach publicznych. Zgodnie z wymienionym art. 165 budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki.

W związku z powyższym, Zgromadzenie Związku, określając w § 32 ust. 1 Statutu "budżet Związku jako wszystkie dochody i wydatki spodziewane w danym roku", dokonało tego niezgodnie z art. 165 ustawy o finansach publicznych, poprzez zawężenie budżetu związku jedynie do dochodów i wydatków, pomijając przychody i rozchody jednostki. Natomiast w ustępie 2 tego też paragrafu określono, iż "budżet winien być rozpatrzony i uchwalony przez Zgromadzenie do 31 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy".

Wymieniona wyżej ustawa o finansach publicznych w sposób szczegółowy reguluje kwestie dotyczące sposobu uchwalania budżetu jednostek samorządu terytorialnego. W art. 182 wprowadzono zasadę, iż uchwałę budżetową organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwala przed rozpoczęciem roku budżetowego, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach - nie później niż do dnia 31 marca roku budżetowego.

Cytowany przepis ustawy o finansach publicznych wskazuje na to, że ustawodawca dopuszcza możliwość, w szczególnych przypadkach, uchwalenia budżetu jednostki samorządu terytorialnego w terminie do dnia 31 marca roku budżetowego. A zatem, wprowadzenie przez Zgromadzenie Związku regulacji, iż budżet winien być rozpatrzony i uchwalony przez Zgromadzenie do 31 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy, zostało uczynione poprzez dokonanie nieuprawnionej modyfikacji postanowień ustawy o finansach publicznych.

Podobne uwagi organ nadzoru odniosł do treści § 33 kwestionowanego Statutu, w którym to Zgromadzenie Związku zobowiązało Zarząd do złożenia Zgromadzeniu sprawozdania z wykonania budżetu oraz informacji o wszelkich innych dochodach i wydatkach Związku w terminie 4 miesięcy po upływie roku budżetowego.

Ustawa o finansach publicznych wprost określa terminy złożenia sprawozdania z wykonania budżetu jednostki, zarówno rocznego sprawozdania (art. 199 ust. 1 pkt 1 - do dnia 20 marca roku następnego po roku budżetowym), jak i informacji o przebiegu wykonania budżetu za pierwsze półrocze (art. 198 ust. 1 - w terminie do dnia 31 sierpnia). A zatem, Zgromadzenie Związku, określając inny termin złożenia sprawozdania z wykonania budżetu, niż to wynika z ustawy o finansach publicznych, dokonało nieuprawnionej modyfikacji postanowień cytowanej ustawy, co stanowi istotne naruszenie prawa.

Zdaniem organu nadzoru niedopuszczalne jest takie działanie organu realizujące delegację ustawową, które polega na powtarzaniu bądź modyfikacji wiążących norm o charakterze powszechnie, obowiązującym. To stanowisko znajduje odzwierciedlenie w utrwalonej linii orzeczniczej, to jest w wyroku NSA z dnia 30 stycznia 2003 r., sygn. akt II SA/Ka, wyroku NSA z dnia 19 sierpnia 2002 r., sygn. akt II SA/Ka 5-8/02). Podobne stawisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 marca 2003 r., sygn. akt II SA/Wr 2572/02, stwierdzając w uzasadnieniu, iż narusza powszechnie obowiązujący porządek prawny w stopniu istotnym nie tylko regulowanie przez gminę raz jeszcze tego, co zostało już pomieszczone w źródle powszechnie obowiązującego prawa, lecz także modyfikowanie przepisu ustawowego przez akt wykonawczy niższego rzędu, co możliwe jest w granicach wyraźnie przewidzianego upoważnienia ustawowego.

Źródło: Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Podlaskiego z dnia 4 lutego 2009 r. NK.II.AŁ.0911-18/09